Zeven gezamenlijke zonnedaken op landgoed; Nienoord gaat groene stroom opwekken en delen
Door: Frits Poelman, Dagblad van het Noorden
Zonnepanelen op de historische borg Nienoord? Mag niet (en wil je ook niet). Het zwembad? Kan niet, want dan stort het dak in. Toch verduurzaamt het landgoed in Leek.
Zeven gebouwen op Landgoed Nienoord in Leek krijgen volgend jaar een zonnedak. Daarmee zetten Familiepark, Zwemkasteel, Nationaal Rijtuigmuseum en gemeente een eerste stap om het landgoed te verduurzamen.
Bijzonderheid: op vier daken komen ruim 700 panelen extra. Dat gebeurt dankzij de methode van coöperatie GOED (Groen Opwekken En Delen). Die verkoopt de stroom aan een groene energieleverancier. Nienoord krijgt de opbrengst om andere gebouwen verder te verduurzamen en de energierekening te betalen. Zo profiteert het ene gebouw van de stroom die wordt opgewekt op een ander gebouw.
Verduurzamen
,,Het leuke van Nienoord is dat er verschillende dak-eigenaren zijn. Allemaal maatschappelijke instellingen die de verduurzaming samen oppakken. Wij hebben voor de gemeente onderzocht hoe ze maximaal van zonnepanelen kunnen profiteren’’, zegt mede-oprichter Musetta Blaauw van GOED.
Probleem: elk dak vol gooien lukt bouwtechnisch of financieel niet. ,,Voor een eigenaar is het vaak niet interessant om meer stroom op te wekken dan hij het gebouw zelf verbruikt. En grote SDE-subsidies krijg je niet voor 250 panelen. Die zijn bedoeld voor zeer grote parken met dito investeringen en aansluitingen.’’
Leden
GOED zoekt voor de projecten op Nienoord enkele tientallen nieuwe leden in de wijde omgeving van het park (10 postcodegebieden). Ze kunnen zich gratis aansluiten en hoeven verder niks te doen. Musetta Blaauw van GOED verwacht dat veel medewerkers, omwonenden, vaste bezoekers en donateurs uit het gebied graag meedoen (op 6 september is er een kennismaking ). ,,We maken ons geen zorgen over de lokale betrokkenheid.’’ Ook voor andere projecten kunnen mensen zich als lid aansluiten.
Blaauw neemt het depotgebouw van het museum als voorbeeld: ,,Daar kunnen 377 zonnepanelen op, maar 113 is genoeg voor eigen verbruik. In zo’n geval blijft een groot deel van het dak vaak leeg. Dankzij GOED komen er nu toch 264 panelen bij. De coöperatie geeft de stroom terug aan het museum dat er andere gebouwen mee verduurzaamt.’’
Stroomkabel
Zelf een stroomkabel aanleggen tussen het depot en de borg, is volgens Blaauw een onhaalbare kaart. ,,Dat is heel duur en geeft stroomverlies. Een bovengrondse kabel zou ook heel lelijk zijn. Via de coöperatie is delen stukken eenvoudiger.’’
Ten bate van het Familiepark financiert de coöperatie panelen op het Speelparadijs (274), de Ooievaarsstee (148) en de Kapschuur (34). De zonnedaken op het Informatiecentrum en de kantine van de ijsvereniging komen vol te liggen met panelen voor eigen gebruik. Op het Zwemkasteel is ruimte voor een beperkt aantal.
Missie
Musetta Blaauw en Hotze Hofstra richtten de coöperatie GOED drie jaar geleden op als een burgerbeweging. Hun doel: geen dak onbenut laten en de opbrengst delen. Ze vierden deze maand de ingebruikname van het duizendste paneel. Al op zeven plekken in het Noorden en de Achterhoek zijn projecten uitgerold of in vergevorderd stadium.
Zo legde de christelijke woningstichting Patrimonium met GOED zonnepanelen op twee appartementencomplexen in de binnenstad van Groningen. Het bleek technisch onmogelijk om de huurders allemaal apart rechtstreeks van stroom te voorzien. Via GOED ontvangen zij nu een deel van de opbrengst (‘GOEDgeld’) op hun bankrekening.
,,Op die manier verduurzamen ze toch en kunnen mensen de energierekening beter betalen of energiebesparende maatregelen treffen’’, aldus Blaauw. ,,Ik weet zeker dat er veel meer daken bij komen. We zijn best lang aan het ploeteren geweest, maar we wisten vooraf dat het pas ging lopen als we konden bewijzen dat het werkt. Het is heel gaaf om nu op dit punt te zijn.’’
Kwartjes
Volgens haar hebben gemeenten veel daken waarvan ze inwoners en maatschappelijke organisaties kunnen laten profiteren. ,,Door een leefbaarheidsfonds mee te creëren of een fonds om de energiearmoede te bestrijden. De kwartjes beginnen te vallen. Particuliere pandeigenaren kunnen maatschappelijk verantwoord ondernemen. Buurtcentra en sportaccommodaties willen ook graag. Die kunnen zelf niet investeren omdat ze elke cent nodig hebben voor de sport, de cultuur of het buurthuis zelf. Maar ze kampen wel met enorme kosten voor de energievoorziening.’’
Dat speelt ook op Nienoord, zegt Blaauw. ,,De energierekening van het Zwemkasteel is enorm verhoogd en kan straks voor een groot deel worden betaald van zonnepanelen op het Familiepark. Zodra de tarieven dalen, gaan ze er qua elektriciteit op vooruit. Helaas is het eigen platte dak niet sterk genoeg voor panelen, en moet er voor het verduurzamen van de verwarming nog wel wat meer gebeuren.’’
De zonnedaken zijn een eerste onderdeel van ideeën om het hele landgoed energieneutraal te maken. Die plannen zijn nog in de maak.
Bron: Dagblad van het Noorden
